ووشوکاران _ مدرسه ووشو

در تای چی پنج سبک اصلی وجود دارد که از میان آن‌ها برخی سبک‌های مدرن نیز به وجود آمده‌اند: - سبک چن (به انگلیسی: Chen) - سبک یانگ (به انگلیسی: Yang) - سبک وو یا وو هاو (به انگلیسی: Wu Hao) - سبک وو یا وو چوان یو (به انگلیسی: Wu) - سبک سون (به انگلیسی: Sun)

سبک‌های مدرن دیگری نیز در این ورزش وجود دارند. فهرست سبک‌های بالا به ترتیب ارشدیت آن‌ها هستند. البته ترتیب محبوبیت آن‌ها بدین صورت است: یانگ، وو، چن، سان و وو هاو. برای مثال سبک دورگه(به انگلیسی: hybird) و جوانه‌ها(به انگلیسی: offshoots) از مهم‌ترین این سبک‌های مدرن هستند. سبک چن توسط چن وان تینگ نسل نهم از خاندان چن در روستای چن جیاگو از توابع شهرستان جیائوتزو در استان هنان، چین بنیان نهاده شد. چن وان تینگ یک ژنرال بازنشسته ارتش از دوران امپراتوری مینگ بود که طی سال‌های ۱۶۰۰ الی ۱۶۸۰ میلادی می‌زیسته‌است. طبق یکی از روایت‌ها، سبک چن از تای چی چوان منشأ سبک‌های دیگر می‌باشد و سایر سبک‌ها (به جز سبک وودانگ) از آن منشعب شده‌اند. این شیوه بخاطر حرکات قدرتی و انفجاری ضمن اجرای حرکات نرم، آرام و موزون تای چی چوان معروف می‌باشد.

یکی از ۴ استاد بزرگ و وارث خاندان چن در روستای چن جیاگو چن ژنگلی می‌باشد که ایشان جزو ۱۰ استاد بزرگ ووشو در جهان و همچنین رئیس فدراسیون خاندان چن می‌باشد. روایت ایشان از سبک چن، از سال ۱۳۸۰ شمسی توسط استاد حسین میرمحمدی (پیشکسوت ووشو) در ایران پایه‌ریزی و تدریس شده‌است و هم‌اکنون در مراکز متعددی آموزش داده می‌شود. استاد چن ژنگلی در کشورهای مختلف جهان جنریشن (شاگرد ویژه برای آموزش و ترویج چن تای چی) دارند؛ که جنریشن ایشان در منطقه خاورمیانه آقای عباس حمزوی (داور و مربی رسمی فدراسیون ملی چین، داور و مربی رسمی فدراسیون ج.ا. ایران، دان ۵ تایچی از فدراسیون ج.ا. ایران و دان ۴ رشته تخصصی چن تای چی از فدراسیون جهانی ووشو، همچنین مربی بین‌المللی تایچی زیر نظر فدراسیون جهانی ووشو) می‌باشند. عباس حمزوی بورد تخصصی تایچی درمانی را در کشور آمریکا زیر نظر پروفسور لین گذرانده است.

سبک استاندارد فدراسیون جهانی ووشو

تای چی سبک استاندارد (نسل اول) نخستین بار در سال ۱۹۵۶ با معرفی فرم ۲۴ حرکتی استاندارد به دنیای تای چی معرفی شد. کمیتهٔ ملی ورزش چین، که زیر نظر دولت چین اداره می‌شود، از چندین سال قبل از این تاریخ در تدارک ایجاد شاخه‌ای از تای چی بود که پتانسیل تبدیل شدن به ورزشی همگانی را دارا بوده و در ارتقاء سلامتی عموم جامعه نقش داشته باشد. در حرکتی بزرگتر نیز انجمن ووشوی چین به دنبال معرفی ووشوی خود به دنیا و جایگاه‌سازی آن به عنوان ورزش رزمی بومی چین در کنار کاراته ژاپن و تکواندوی کره بود که جایگاه بین‌المللی بالایی داشتند و مقبولیت زیادی در کشورهای غربی پیدا کرده بودند. با این هدف کمیتهٔ ملی ورزش چین استاد لی تیان جی (به انگلیسی: Li TianJi) را در راس هیاتی از استادان تای چی مسئول این پروژه نمود. پس از چندین سال تلاش سرانجام نتیجه آن در قالب فرم استاندارد ۲۴ حرکتی تای چی چوان و فرم استاندارد ۳۲ حرکتی شمشیر جییِن عرضه شد. این فرم‌ها تحت عنوان تای چی استانداردِ ساده شده (به انگلیسی: Standard Simplified taijiquan) نامیده شدند. اساس این فرم و حرکات استفاده شده در آن از فرم تای چی خاندان یانگ برگرفته شده‌است، هر چند که هیچ‌یک از استادان خاندان یانگ در آن زمان برای مشورت دعوت به همکاری نشدند.

در نتیجه خمیرمایه حرکات این فرم و ترکیب و توالی قرار گرفتن آن‌ها مطابق دانش، تجربه و صلاح دید هیئت تحت نظر استاد لی تیان جی تغییر یافته و شکل گرفت. این شاخه از تای چی روز به روز با حمایت انجمن ووشوی چین و بعدها فدراسیون جهانی ووشو، به سرعت گسترش پیدا کرده‌است. فرم‌های استاندارد پس از استاد لی تیان جی، توسط برادرزادهٔ او استاد لی دُویین (Li Deyin)، تا به امروز گسترش زیادی پیدا کرده‌است. فرم‌های استاندارد ۸ حرکتی، ۱۶ حرکتی، ۲۴ حرکتی، ۳۲ حرکتی و ۴۲ حرکتی دست (تای چی چوان)، و فرم‌های ۳۲ حرکتی و ۴۲ حرکتی شمشیر جییِن (تای چی جیین) اهم آن‌ها را تشکیل می‌دهد. فرم بادبزن استاندارد و نیز فرم مبارزهٔ دونفره دویی لییَن از این دسته هستند. در ایران نیز همانند سایر کشورها، شاخه تای چی استاندارد گسترش زیادی پیدا کرده‌است و تعداد زیادی از تای چی کاران در کشور از آن بهره می‌برند. شایان یادکرد است که به دلیل شباهت سبک استاندارد به تای چی سبک یانگ، بعضاً و نیز به جهت سهولت برقراری ارتباط بیشتر مخاطبان خود با این سبک، از آن با نام سبک یانگ یاد می‌شود که تعبیر دقیقی نیست. در ادامه در شرح آنچه به راستی تای چی سبک یانگ می‌باشد و حاصل فعالیت‌ها و دانش استادان خاندان یانگ در طول سال‌های متمادی است، مطالبی آورده شده‌است.

البته فدراسیون جهانی ووشو در سبک‌های استاندارد تای چی در سال ۲۰۰۴ و همین‌طور ۲۰۱۳ بازبینی کلی انجام داده و فرم‌های مدرن و فرم‌های استاندارد ویژه هر سبک را نیز به عنوان فرم‌های استاندارد نسل دوم و سوم معرفی کردند که به خصوص در فرم‌های نسل سوم، روح و اصالت سبک‌های سنتی نیز بیشتر به چشم می‌خورد.

سبک سنتی خاندان یانگ

تای چی چوان سبک یانگ یکی از نگین‌های ارزشمند سرزمین چین در دنیای هنرهای رزمی می‌باشد. از دوران بنیان‌گذار تای چی چوان سبک یانگ، یانگ لوچان، فرزندانش یانگ بان هو و یانگ جیان هو، نوه‌هایش یانگ شاو هو و یانگ چنگ فو، نتیجه‌های او یانگ جنگ مینگ، یانگ جنگ جی، یانگ جنگ دو و یانگ جنگ گو، همگی با کمک یکدیگر تلاشی یکپارچه در راستای تحقق، توسعه، تکامل و گسترش تای چی چوان داشته‌اند. تای چی چوان سبک یانگ با طراحی دقیق در ساختار، زیبا، رها، آهسته و جاری است و در عین حال جنبه‌های رزمی این هنر حفظ شده‌است. همچنین روشی برای ارتقای سلامتی و درمان بیماری می‌باشد.

تای چی خاندان یانگ توسط یانگ لوچان در اواخر قرن هجدهم به وجود آمد. خاندان یانگ به همراه چهار خاندان دیگر، خاندان چِن، خاندان وو (از نسل وو یوشیانگ)، خاندان سون و خاندان وو (از نسل وو چوان یو)، پنج خاندان تای چی سنتی را تشکیل می‌دهند که میراث خود را از زمان‌های دور نسل به نسل تا به امروز حفظ کرده‌اند و در راستای بسط، گسترش و آموزش آن کوشیده‌اند. تمامی این خاندان‌های نامبرده شده، آموزهای خود را توسط نسل‌های حال حاضر خود به علاقه‌مندان و هنرجویان تای چی چوان منتقل می‌کنند. نسل‌های حال حاضر خاندان یانگ، استاد یانگ جنگ دو (نسل چهارم) و استاد یانگ جون (نسل ششم) می‌باشند. بزرگان و اعضای تمامی این پنج خاندان با یکدیگر روابط بسیار عمیق و دوستانه دارند و یکدیگر را در راستای گسترش تای چی سنتی در سراسر جهان یاری می‌دهند.

شباهت‌های سبک تای چی استاندارد به تای چی سنتی خاندان یانگ، به دلیل اینکه اساس سبک تای چی استاندارد از تای چی خاندان یانگ گرفته شده‌است، واضح و روشن است. با این حال تفاوت‌های آشکاری در صورت و معنا با یکدیگر دارند که این دو سبک تای چی را از یکدیگر متمایز می‌نماید. آگاهی نسبت به وجوه اشتراک و وجوه تمایز این دو سبک، تای چی کاران را در رسیدن هرچه دقیق تر و سریع تر به اهداف خود یاری می‌کند، چرا که هر کدام تای چی کاران را به منزلی متفاوت از دیگری رهنمون است. شایان ذکر است که برشمردن تفاوت‌های میان سبک‌ها به معنای نفی یک سبک نیست. تمامی سبک‌های تای چی اعضای یک خانوادهٔ بزرگ هستند که از ریشه‌ای یکسان برآمده و در عین حال هر یک مسیر منحصربه‌فرد خود را طی کرده و به دنبال هدفی برگرفته از منظر پدید آورندگانشان سیر می‌کنند.

تای‌چی‌چوان (به چینی: 太極拳) ( به معنی مشت‌زنی برتر نهایی) یکی از سیستم‌های نرم و درونی هنر رزمی ووشو است.

این هنر رزمی، یکی از محبوب‌ترین روش‌های هنر رزمی در چین و کل جهان است و برای بهبود سلامتی، افزایش طول عمر و آرامش روحی انجام می‌شود. این هنر که با نگرش عمیق فلسفی شکل گرفته با کمک ایجاد چرخش انرژی در انسان و تخلیه انرژی درونی یعنی انرژی «چی» یا انرژی بیو الکترومغناطیس درون بدن انسان، یکی از قدرتمندترین سبک‌های رزمی در جهان می‌باشد. در این هنر عضلات نقش زیادی ایفا نمی‌کنند و یک تای‌چی‌کار سعی در رها کردن کل بدن دارد تا این انرژی بتواند در بدن جاری شود و در زمان مناسب بتوان از آن برای دفاع یا حمله استفاده کرد. تای‌چی‌چوان روش مشت زنی یا هنر رزمی است که بر اساس مفاهیم فلسفی آن سعی در به تعادل رساندن همه چیز دارد که در حقیقت نماد یین و یانگ محصول این فرایند است. «تای‌چی» در فلسفه تائو به معنای فرایندی است که «ووچی» را به «یین و یانگ» تبدیل می‌کند و تای‌چی‌چوان هنر رزمی است که بر اساس این مفهوم عمیق و فلسفی بنا شده‌است. استادان تائو صدها سال پیش با معرفی تای‌چی در حقیقت هنر رزمی را معرفی نمودند که هماهنگ با ریتم‌های طبیعت و قوانین حاکم بر طبیعت باشد تا در سطوح بالا نیز منتهی به ادراک طبیعت گردد. تای‌چی ابتدا بدن را متعادل می‌سازد، و سپس انرژی درونی انسان، ذهن، تنفس عواطف، طبیعت و روح را متعادل می‌سازد.

هنر رزمی تای‌چی‌چوان بر اساس ۱۳ الگوی اصلی شکل گرفته که این ۱۳ الگو عناصر شکل دهنده طبیعت و عناصر اولیه جهان هستند که استادان کهن این رشته با مطالعه عمیق روی خواص این عناصر کاربردی رزمی یافتند که باید با طبیعت هماهنگ باشند.

از این ۱۳ الگو، ۸ الگو مربوط به ۸ نوع جین، یا هشت نوع ضربه و دفاع مختلف با تخلیه انرژی درونی می‌باشد که از تئوری هشت سه خطی ئی چینگ الهام گرفته شده‌است و ۵ الگوی دیگر آن مربوط به ۵ نوع حرکت استراتژیک در تای چی می‌باشد که از تئوری ۵ عنصر الهام گرفته شده‌است. به همین دلیل می‌گویند، تای چی باعث هماهنگی انسان با طبیعت می‌شود که در فلسفه وجودی انسان نیز این امر قرار دارد. اما امروزه به دلیل خواص بسیار زیاد این رشته و تأثیراتی که در تنظیم میدان انرژی و به دنبال آن تقویت جسم و روح دارد به‌عنوان هنر سلامت زیستن در سطح جهان مطرح است. تای چی به عنوان هنری زیبا با تأکید بر جنبه هنری آن در تمام سنین و شرایط تمرین می‌شود و امروزه کاربرد رزمی آن استفاده کمتری دارد.

تای چی چوان دارای ۵ سبک رزمی می‌باشد که عبارتند از: یانگ، چن، وو، سون، وو-هاو

در مورد بخش رزمی تای چی، قابل ذکر است که این هنر بخش‌های رزمی مختلفی دارد که عبارتند از:

- دوی لین: به مبارزات نمایشی دو یا چند نفره می‌گویند که به صورت قرار دادی و از پیش تعیین شده اجرا می‌شود و نفرات فقط تکنیک‌های رزمی دفاع و حمله را روی یکدیگر نمایش می‌دهند.

- چین نا: به این روش به اصطلاح دفاع شخصی نیز گفته می‌شود که با استفاده از تکنیک‌های رزمی هر سبکی طراحی می‌شود که شامل تکنیک‌های قفل مفصل و شناخت نقاط حساس بدن می‌باشد. این نوع مبارزه به دلیل خطرناک بودن اجرای آن در مراکز آموزشی صرفاً به صورت تمرینی کار می‌شود.

-تویی شو: تویی شو در لغت به معنای فشردن و هل دادن دست‌ها می‌باشد، بخش مبارزات حسی و درونی تای چی است که مبتنی بر استفاده از انرژی چی می‌باشد، در این مبارزات حریفان دائماً در حال شناخت یکدیگر هستند به همین دلیل به آن هنر شناخت حریف هم می‌گویند که این هنر موجب تجربیاتی در شناخت می‌شود که در تمام زندگی قابل استفاده‌است. این نوع مبارزه با استفاده از حس و انرژی درونی صورت می‌گیرد و مانند شنیدن و پاسخ دادن، دو مبارزه دائماً در حال تمرکز بر نیروی درونی یکدیگرند و زمانی که یکی از حریفان اعمال نیرو می‌کند. طرف مقابل به اصطلاح در حال شنیدن و هدایت نیروی حریف است و زمانی که نیروی حریف اعمال شد طرف دیگر به پاسخ دادن یا اعمال نیرو می‌پردازد. تا جائیکه یکی از حریفان از موقعیت استفاده کرده و تعادل نفر مقابل را برهم بزند. این نوع مبارزه به دلیل این که افراد به صورت حسی در حال سنجش نیروی یکدیگرند، تجربۀ مبارزاتی را بالا برده و باعث تقویت نیروی درونی می‌شود. برخی معتقدند، «تویی شو» ریشه و منشأ پیدایش ورزش ژاپنی جودو می‌باشد.

این ورزش در ردۀ ورزش‌های رزمی نرم و درونی قرار دارد و باعث می‌شود تا عضلات بدن با انجام تمرینات نرم و ساده، انعطاف‌پذیر و قوی شوند. تمرینات و نرمش‌های تای چی چوان با حرکات کند، آرام، و معمولاً به صورت گروهی هنگام صبح انجام می‌شوند. متخصصین این ورزش معتقدند که تمرینات تای چی به صورت دسته جمعی، اثر بهتری نسبت به تمرینات فردی آن دارد. این ورزش چینی در خود کشور چین از طرفداران زیادی برخوردار است.

در ایران علاقه‌مندان به این رشته در سه بعد قهرمانی، همگانی و درمانی به فعالیت می‌پردازند. ورزشکاران تای چی چوان در دو قالب سنتی و مدرن (مسابقاتی) فعالیت می‌کنند.